Grote Kerkhof 5-6
Grote Kerkhof 5-6 - De Latijnse School
Het is meer de geschiedenis dan de uitstraling van dit midden 19e eeuwse pand die het de moeite waard maakt om te weten wat er zich hier heeft afgespeeld en hoe belangrijk dit is geweest voor het rijke onderwijsverleden van Deventer.
In dit pand heeft de vroege ontwikkeling van kennis, onderwijs en wetenschap afgespeeld; heel bijzonder om dat te beseffen.
In het midden van de 12 eeuw beschikte de RK Kerk over een kapittelschool die oorspronkelijk alleen de opleiding verzorgden van de eigen geestelijken. De school heeft vanaf 13-15 eeuw achter het koor gestaan van de Lebuïnuskerk. Uiterlijk in 1485 verhuisde de school, intussen Latijnse school genoemd naar het Grote Kerkhof.
De school was belangrijk voor de uitvoering van de gebeden en erediensten, maar ook voor de opleiding van de kanunniken. De kanunniken waren in die tijd de zonen van rijke kooplieden en belangrijke burgers en werden klaargestoomd voor de geestelijke stand. Naast Latijn was ook muziek en in het bijzonder gezang een belangrijk vak. Het stadsbestuur kreeg in 1375 meer invloed op de school en er werd een rector aangesteld, Alexander Hegius. Onder zijn leiding kwam de Latijnse school tot grote bloei, er waren wel 600 leerlingen afkomstig uit het gehele gebied waar de Deventer jaarmarkten merkbaar was. In een stad waar ongeveer zo’n 2000 mensen woonden was dat aantal studenten enorm. De studenten waren arm en werden onderhouden door de Broeders van het gemene leven. In ruil daarvoor moesten de studenten meehelpen met het kopiëren van geschriften.
Er was 1 geloof en dat was het Rooms Katholieke geloof; er heerste onrecht en valse macht, er was geen celibaat, de kloof tussen arm en rijk was enorm. De burgerij wist niet beter dan dat je vanaf je geboorte óf goed óf slecht was. Als je de pech had als “slecht” te zijn geboren of dat je “zonden” had begaan kon je dat afkopen met aflaten, dat was in die tijd een gouden handel voor de RK Kerk en een doorn in het oog van de opkomende humanisten zoals Maarten Luther en Geert Grote. Men was ontevreden over de misstanden in de kerk.
Alexander Hegius heeft het middeleeuwse Deventer voorbereid op het humanisme, hij heeft ervoor gezorgd dat er een modernisering kwam van het grammatica onderwijs en voor opname van het Grieks. De school wordt ook wel de bakermat van het humanisme genoemd en Deventer werd het centrum van de religieuze hervormingen. De school kende een aantal beroemde leerlingen, zie van links naar rechts op de gevel de medaillons van :
-Geert Grote, de grondlegger van de Moderne Devotie. Hij stelde dat óók de mens belangrijk was voor kerk en maatschappij. Hij richtte de broederschappen van het gemene leven op.
-Thomas a Kempis, hij was leerling en de meest ijverige auteur van de Moderne Devotie
-Adrianus VI, hij was leerling. Hij is in 1522 tot paus verkozen. Als eerste en enige Nederlandse paus.
-Alexander Hegius, rector van de school, ca. 1440-1498.
Boven de deur zie je Erasmus afgebeeld. Erasmus geboren in 1466 was een onwettig kind, zijn vader was een priester in Gouda, zijn moeder was de huishoudster van de priester. Is hij geboren in Rotterdam of in Gouda ? Niemand weet het exact, er heerst een zweem van verwarring rond Erasmus. Als hij 9 jaar is komt hij met zijn moeder aan in Deventer en studeert aan de Latijnse school. Hij vertrekt uit Deventer in 1484 na het uitbreken van de pest.
In de 17e eeuw komt de school onder invloed te staan van de reformatie en wordt er een strenge calvanistische leer op nagehouden.
Rond 1619 had de school nog maar 120 leerlingen en het ging bergafwaarts. Het roemrijke verleden van Deventer als onderwijsstad zou na 1630 in het toen gestichte Athenaeum Illustre opnieuw tot leven komen; dat is niet gelukt, Deventer is geen universiteitsstad geworden. Deventer heeft een Hogeschool.
In het pand zijn nog enkele originele bouw elementen aanwezig, maar verder is er niets wat je doet denken aan dat bijzondere verleden.
Nu is het in gebruik als een modern stadshotel met een prachtig uitzicht op de Lebuïnuskerk.